MeentCoop gaat de nieuwe generatie initiatieven in de gemeenschapseconomie ondersteunen. Dit doen we door te bouwen aan en versterken van een ecosysteem rondom de gemeenschapseconomie. We nodigen alle Amsterdammers uit om mee te doen om de coöperatieve hoofdstad van Europa te worden.
De grote maatschappelijke uitdagingen van vandaag vragen om een andere verbondenheid tussen mensen. Duurzaamheid, sociale ongelijkheid, diversiteit en digitalisering vragen om zelforganisatie en een sterkere lokale economie. Kleinere verbanden zijn belangrijk om deze uitdagingen democratisch en solidair aan te gaan. Overal klinkt de roep om een andere economie: wat voor economie willen we eigenlijk?
Als we kijken naar onze buurten zitten die vol maatschappelijk initiatief! Amsterdammers voelen zich verantwoordelijk voor de toekomst en willen daar ook aan bijdragen. Overal komen nieuwe gemeenschappelijke organisatievormen op, zoals energiecoöps en wooncoöps, of innovatieve praktijken in de zorg en in de wijk. Elders zien we alternatieve bedrijfsvormen opkomen om de macht van grote tech-bedrijven uit te dagen in de vorm van platformcoöps. Er is een beweging waarin initiatieven en bedrijven opbloeien die democratisch zijn in eigendom en governance, en die waarde creëren voor de buurt of regio. In deze organisaties worden gemeenschappelijke doelen en waarden verbonden aan economische en maatschappelijke vraagstukken.
Het is hoog tijd dat overheden, kennisinstellingen en maatschappelijk middenveld de handen ineenslaan om deze sector verder aan te jagen. Daarom lanceerde in Amsterdam een brede coalitie van maatschappelijke organisaties de MeentCoop als incubator voor de gemeenschapseconomie. De incubator zal burgers, ondernemers en overheden helpen om zich verder te verenigen. We delen kennis, geld en netwerk en bieden duurzame ondersteuning. Ook nodigen we alle Amsterdammers uit om mee te doen om de coöperatieve hoofdstad van Europa te worden. Opdat in 2035 minstens 35% van de Amsterdamse economie in gemeenschappelijke handen is!
In de gemeenschapseconomie organiseren gemeenschappen zich vaak via de coöperatieve weg. De leden zijn de baas en eventuele winst blijft binnen de coöperatie en gaat niet naar de bankrekening van aandeelhouders. Zo’n coöperatie heeft drie kenmerken die commerciële bedrijven niet hebben: ze zijn democratisch georganiseerd, ze streven naar maatschappelijke in plaats van naar monetaire, private waardecreatie en ze zijn lokaal, dichtbij, verbonden en aanspreekbaar.
Momenteel is er veel bedrijvigheid rondom de gemeenschapseconomie. In de wetenschap, het bedrijfsleven, de politiek, en in het MKB wordt de behoefte gevoeld aan andere vormen van organiseren. Modellen als de coöperatie, holocratie, sociocratie en werknemersparticipatie komen weer op. Op lokale schaal zijn veel succesvolle initiatieven zoals buurtcoöps. Ook wordt geëxperimenteerd met kredietunies, broodfondsen en social impactbonds.
Denk aan restaurants die samen een delivery service starten of een buurt die samen een energiecoöperatie opzet. In Garyp (Friesland) zijn alle huizen van het gas af door de energiecoöperatie, met de miljoen euro winst per jaar is de bouw van woningen voor de oude en jonge dorpsbewoners gefinancierd. In steeds meer Amsterdamse buurten organiseren buren hun eigen lokale economie, van het onderhoud van het groen tot aan de zorg, van het buurthuis tot aan de lokale horeca. Deze gemeenschappen zijn onderdeel van de economie van de stad en dragen bij aan het stedelijke huishouden.
In al die initiatieven staat een emancipatoire werking centraal: de buurt neemt zelf verantwoordelijkheid voor producten en diensten die ze nodig hebben. Veelal worden zaken decentraal georganiseerd en is er naast economische behoeften veel aandacht voor het maatschappelijke en sociale.
Initiatieven lopen tegen belemmeringen aan: de institutionele kaders zijn er nog niet op ingericht en het ontbreekt aan kennis over collectieve processen, financiering, technische en juridische mogelijkheden en best practices. Het is nodig om deze initiatieven te duurzaam te ondersteunen en de sector aan te jagen.
Daarom start MeentCoop, incubator voor de gemeenschapseconomie. De incubator werkt met initiatieven:
Hiermee richten we ons op veel verschillende vormen van gemeenschapseconomie in de stad, waaronder buurtcommons, energiecoöps en nieuwe stadsbrede ondernemingen. De rechtsvorm van deze samenwerkingsverbanden is belangrijk, maar kan verschillende vormen aannemen. In de incubator werken we samen en gaat het om onderling leren.
Allereerst gaat het om een koerswijziging in wat voor economie we aanjagen: van een kapitalistisch economisch systeem naar een economie die de gemeenschap dient. De incubator zal een publiek-civiele samenwerking zijn, een samenwerking waarin gemeenschappen en maatschappelijke organisaties de kar trekken en met waarin de overheid ook een eigen rol heeft.
| Marleen Stikker, Sander van der Waal | Waag Futurelab |
| Thomas de Groot, Sophie Bloemen | Commons Network |
| Menno Houtstra | KasKantine |
| Pauline Westendorp | Oranje Energie, 02025 |
| Deborah Tappi, Frank Jan de Graaf | HvA Center for Economic Transformation |
| Teun Gautier, Floor Ziegler | StadmakersCooperatie |
| Emel Can, Hans Krikke | Stichting SW-SL, Ru Paré |